در آزمايش «نفوذ مخروط» یک پروب الکترونيکی با نوک مخروطی تحت فشار هيدروليک به داخل خاک رانده ميشود و توسط سنسورهايی فشار نوک (cone tip resistance)، فشار جانبی (sleeve friction) و فشار آب منفذی (pore pressure) هر 2 الی 5 سانتیمتر اندازه گیری و ثبت ميشود.
اين آزمايش عمدتاً برای خاکهای ريزدانه و ماسه ای مناسب بوده و در خاکهای با تراکم بالا و خاکهای شنی قابل اجرا نيست.
داده های خاک اين آزمايش بر اساس فرمولها و روابط ارائه شده توسط محققين مختلف به ساير پارامترهای مهندسی خاک از جمله زاويه اصطکاک و ضريب الاستيسيته و ... قابل تبديل است. اين آزمايش هم اکنون کاربرد بسيار گسترده ای در پروژه های با اهميت بالا دارد و با توجه به حجم بالای اطلاعات و تکرار آن در فواصل عمقی بسيار کم (2 سانتيمتر) اطلاعات به نسبت قابل اطمينانی را در اختيار مهندسين قرار ميدهد.
معرفی نرم افزار NovoCPT
توسط نرم افزار NovoCPT ميتوانيد فايل داده های آزمايش نفوذ مخروط را خوانده و به طور اتوماتيک پردازش های مربوطه را روی داده ها انجام دهيد. فرمتهای فايل شناخته شده توسط برنامه بسيار گسترده بوده و حتی فايل متنی با فرمت آزاد نيز تحت پوشش قرار داده ميشود به این معنی که کاربر ميتواند پس از معرفی فايل، ستونهايی از فايل را که حاوی داده های مورد نياز (qc, fs, u2) هستند معرفی کند. پردازشهای نرم افزار شامل موارد زير است:

تخمين بيش از 20 پارامتر خاک مستقيماً بر اساس داده های آزمايش

آناليز روانگرايی خاک بر اساس داده های CPT (به روش Robertson 2010)

امکان ورود مقادير شتاب مبنای طرح (PGA) و CSR متغير با عمق (حاصل از اجرای برنامه هايي مثل Shake2000, ProShake)

آناليز ظرفيت باربری شمعها (به روش LCPC تمام اتوماتيک)

آناليز ظرفيت باربری پی های سطحی (به 3 روش)

آناليز نشست پی های سطحی (تحکيم و آنی)

امکان ورود ليست نمونه ها و نتايج آزمايشهای صحرايی و آزمايشگاهی جهت چک کردن تخمين ها
همانطورکه ذکر شد، نرم افزار NovoCPT بيش از 20 پارامتر خاک را از داده های آزمايش نفوذ مخروط استخراج ميکند. برای بسياری از اين پارامترها کاربر ميتواند از روشهای مختلفی که در برنامه گنجانيده شده انتخاب کند. ليست پارامترهای استخراجی در زير آمده است:

زاويه اصطکاک داخلی خاک (ф)

ضريب چسبندگی زهکشی نشده (SU)

ضريب الاستيسيته (ES)

سرعت موج برشی (VS)

درصد تراکم نسبی (DR)

مدول برشی (Gmax)

ضريب نفوذپذيری (K)

درصد ريزدانه خاک

تعداد ضربات معادل SPT

وزن مخصوص تقريبی (g)

انديس رفتاری خاک (Ic)

ضریب فشار جانبی Ko

ضريب تراکم پذيری (M)

نسبت منافذ خاک (e)

نسبت پيش تحکيمی خاک (OCR)

ضريب حساسيت رس (St)

ضريب فشردگی تحکيم (Cc)

تنش کل و موثر خاک

State Parameter y

Friction Ratio Rf, Fr

پارامترهای Qt و Qtn
رده بندی نوع خاک
نرم افزار NovoCPT به 3 روش شناخته شده زير خاک را در هر عمق طبقه بندی ميکند:

روش 12 زون (Robertson 1986)

روش 9 زون (Robertson 1990)

روش Jefferies & Been 2006
نمودار تغييرات پارامترهای خاک در عمق گمانه
از جمله قابليتهای نرم افزار NovoCPT، امکان ترسيم تغييرات پارامترهای تخمين زده شده در عمق گمانه است. کاربر ميتواند پارامتر مورد نظر را انتخاب کرده و حتی رنگ منحنی و نوع خط را مشخص کند و نمودار را با فرمتهای تصویری جهت درج در گزارش ذخيره کند. همچنين کاربر ميتواند چند پارامتر را در نمودار روی هم ترسيم و با هم مقايسه کند.
تنظيمات و انتخاب های برنامه
کاربر قادر است روشهای محاسباتی و correlationها را انتخاب و ساير جزئيات محاسبات را تنظيم کند. به عنوان مثال روش تخمين سرعت موج برشی يا تخمين ضريب چسبندگی زهکشی نشده (Su) ميتواند بر اساس روشهای مختلف انجام شود که کاربر قادر به انتخاب آنها است.